Wat is circulair bouwen?

Circulair bouwen is een vorm van duurzaam bouwen waarbij de principes van circulariteit in de bouw worden toegepast. De bouw beweegt. Iedereen begrijpt dat we met het huidige systeem niet verder komen. Op deze manier zullen wij de aarde gaan uitputten. Wij zien dat veel leveranciers van bouwmaterialen deze manier van bouwen aan het onderzoeken zijn. Ze zijn bezig met innovatie en houden zich bezig met het hergebruik van materialen. Om op deze manier duurzamer te worden, maar ook om verspilling te verminderen of zelfs te voorkomen. Een gebouw is circulair als bij de bouw en het beheer voorraden in een gesloten kringloop worden gehouden, zonder schadelijke emissies naar lucht, water en bodem. 

Circulariteit

Het hoofdprincipe van circulariteit is, dat materialen opnieuw gebruikt kunnen worden na gebruik. Circulariteit wil dus evolueren naar een wereld zonder afval. Dat is een groot contrast met de hoeveelheid afval die er tegenwoordig geproduceerd wordt. Circulariteit heeft dus een zeer positieve invloed op opwarming van de aarde, dus bekijk zeker de mogelijkheden met een architect.

Circulair bouwen in de praktijk

Als je circulair bouwt, dan wordt op een andere manier gebouwd dan anders gebouwd zou worden. De invloed van circulair bouwen is dus zeker van grote invloed op je gebouw. Het is van groot belang dat de architect al rekening houdt met het circulair bouwen. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk dat op een bepaalde plaats niet circulair gebouwd kan worden en vaak moet er ook extra materiaal voorzien worden als er circulair gebouwd wordt. 

Dat extra materiaal dat vaak nodig is, moet ook specifiek gekozen worden. Er kan gekozen worden uit drie verschillende soorten materiaal: herbruikbaar materiaal, gerecycled materiaal of natuurlijk materiaal. Ook er kan gekozen worden om verschillende soorten materiaal met elkaar te combineren. Er moet niet alleen over het materiaal goed nagedacht worden. Ook de locatie waar gebouwd wordt moet grondig geanalyseerd worden. De bouwlocatie heeft namelijk een grote invloed op de circulariteit en de duurzaamheid. Zo spelen het aantal reiskilometers en de aansluiting op bestaande infrastructuur daarbij een belangrijke rol. 

Voordelen van circulair bouwen

Het eerste voordeel is dat je door circulair te bouwen, de grondstoffen niet uitput. Bij de materialenketen ligt de focus namelijk op het hergebruiken van materialen. Naast het hergebruiken van materialen, heeft circulair bouwen nog meer voordelen voor onze planeet. Door circulair te bouwen wordt de C02-uitstoot gereduceerd, omdat er geen nieuwe materialen gefabriceerd hoeven te worden. Bovendien is het zeer energiezuinig. Je doet onze planeet dus een grote dienst door circulair te bouwen. 

Buiten ecologische voordelen, biedt het ook financiële voordelen. Circulair bouwen biedt onder andere voor de projectontwikkelaars financiële voordelen, aangezien de materialen hergebruikt kunnen worden. Zo kunnen zij projecten ontwikkelen met de materialen die ze bij vorige projecten gebruikt hebben. Buiten het materiaal is bij circulair bouwen ook het gebouw herbruikbaar. Zo kan een gebouw in de toekomst makkelijk een andere functie krijgen. 

Naast ecologische en financiële voordelen biedt circulaire bouwen ook sociale voordelen voor onze maatschappij. Het creëert immers meer lokale jobs en sociale tewerkstelling. Bovendien is het een goedkope manier van wonen, waardoor het voor meer mensen betaalbaar blijft. 

 Alternatieve woonvormen

De meest voorkomende alternatieve vorm van wonen is een kangoeoroewoning. Deze vorm van wonen is enorm populair geworden de laatste jaren. Daarbij ligt de focus hoofdzakelijk op het wonen in beperkte ruimte. Voorbeelden zijn cohousing, een tiny house of een yurt. Bij cohousing deel je gemeenschappelijke delen met anderen gezinnen. In sommige gevallen worden zelfs privéruimtes gedeeld met andere gezinnen. Tiny huizen zijn kleine, volwaardige, vrijstaande woningen van maximaal 50 m2 vloeroppervlak met een ecologische voetafdruk die zo laag mogelijk gehouden wordt. Ze staan deels op een tijdelijke fundering en deels ook op wielen. 

Juridische drempels voor circulair bouwen

Een belangrijke pijler van het klimaatakkoord van Parijs is een significante vermindering realiseren van de milieu-impact van gebouwen. Circulair bouwen is daarvoor hét middel bij uitstek. Velen vinden dat akkoord echter niet ambitieus genoeg. Een uitloper van dat “te softe” klimaatakkoord is het feit dat overheden bij aanbestedingen nog te vaak focussen op de laagste prijs in plaats van op duurzaamheid, zodat projecten volgens de traditionele manier van bouwen het nogal te vaak halen van meer circulaire projecten, die initieel vaak duurder zijn en pas na decennia economisch interessanter worden. Samengevat: overheden moeten circulair bouwen faciliteren, en dat doen ze vandaag vooralsnog niet (genoeg).

Conclusie

Op dit moment kent circulair bouwen nog heel wat obstakels, maar op termijn zullen deze obstakels overwonnen worden. De financiële voordelen zullen zich doorheen de jaren gaandeweg wel manifesteren en geld zet altijd dingen in beweging. De overtuiging dat circulair bouwen met zijn veel lagere milieu-impact een rem op de klimaatproblemen kan betekenen, moet echter nog volop doordringen. Wanneer die mindshift plaatsvindt, ligt de weg voor circulair bouwen helemaal open.